50 jaar geleden: drie kwamen, één ging

1975 (MCMLXXV) was een gewoon jaar dat begon op een woensdag van de Gregoriaanse kalender. Het was het 1975e jaar Anno Domini, het 975e jaar van het 2e millennium, het 75e jaar van de 20e eeuw en het 6e jaar van het decennium 1970. 

Zó droog formuleert Wikipedia het. Maar wat ons het meest interesseert, is welke auto’s tekenend zijn voor dat jaar, nu precies een halve eeuw geleden. 

De Jaguar XJ-S

In 1975 werd de Jaguar XJ-S geïntroduceerd. Een auto die het nooit makkelijk had. Deze Jaguar, die we ontegenzeglijk als echte Jaaaaaag moeten kwalificeren, trad in de voetstappen van de E-Type. Dat bleek een grote opgave. In de ogen van velen raakte de XJ-S even snel ‘out’ als alle andere clichés van de jaren ’70. Denk aan huiskamers met roodfluwelen interieur. Of aan de zitkuil. Of aan wijde broekspijpen.

Jaguar-historicus Philip Porter schreef ooit, “Niemand kon ontkennen dat de XJ-S technisch uitstekend was, maar hij beging één kardinale zonde, zeker voor een Jaguar: de auto was niet mooi. Als je hem vergelijkt met de XK120 en de E-type, zie je dat  Jaguar al zijn styling-erfgoed had weggegooid. (…) De laatste E-types rolden in 1974 van de band en na een korte onderbreking verscheen de XJ-S. Wat volgde, was een gênante stilte. Dit was ongekend voor een Jaguar. Ik herinner me de dag nog goed en ik herinner me ook de enorme teleurstelling.”

Terecht? Achteraf bekeken: nee. Meningen verouderen, maar de XJ-S is jeugdiger dan ooit. Net als lange bakkebaarden. In 2025 blijkt het een verrassend betaalbare en serieus coole klassieker met nota bene een V12. Meer weten over de geschiedenis? Lees dan deze leuke samenvatting. 

De Porsche 924

Wat zijn er veel grappen gemaakt over de 924. ‘De snelste LT ter wereld’ – omdat de motor van de 924 identiek is aan de Volkswagen-bus. ‘Hausfrauenporsche’ – omdat de auto vaak als cadeautje door rijke oude heren werd gekocht, bedoeld voor hun vrouwen. Wat ook al niet hielp, was dat de auto eigenlijk een logo van VW of Audi had moeten dragen.

Maar wie verder kijkt, ziet dat Porsche met de 924 de perfecte sportauto voor die tijd had (oliecrisis!). Het transaxle-ontwerp heeft 50 jaar later nog altijd een perfecte balans: wie er eenmaal in heeft gestuurd, is om. De bekritiseerde viercilinder, afkomstig uit de Audi 100, ontpopte zich als absoluut bulletproof en bleek daarmee uiterst geschikt voor een turboversie. Die kwam in 1978 op de markt en accelereerde sneller dan de 928 en de 911 SC. Waardoor de huisvrouw voortaan haar echtgenoot met gemak rechts inhaalde. 

De pk/kg-verhouding van de oer-924 en z’n vele opvolgers is tot de dag van vandaag competitief, ook op het circuit. Over deze uiterst capabele kleine Porsche lees je meer in dit uitgebreide artikel. 

De Peugeot 604

Dat de 604 nooit een groot succes werd, is achteraf bezien best merkwaardig. Een grote sedan met achterwielaandrijving, een betrouwbare en soepele 2,7-liter V6, een fantastisch onderstel, een ruim en comfortabel interieur? In de tests met vergelijkbare auto’s (Mercedes, BMW) won de 604 het áltijd. Dus daar lag het niet aan. Waaraan dan wel?

Misschien aan de uitstraling, die een beetje stijfjes aandeed, ook al was het een klassiek Pininfarina-design. Misschien lag het ook aan de Peugeot-badge - in 1975 werd het merk immers nog geassocieerd met saaie mensen. Wat een paar jaar later trouwens volledig veranderde, maar dat terzijde. 

Hoe dan ook, de 604 is vandaag de dag nagenoeg uitgestorven. Wie er één bezit en onderdelen zoekt, zoekt lang en vaak zonder succes. Dat gebrek aan support heeft de auto totaal niet verdiend, vinden wij. Mede daarom sturen we je graag door naar deze prachtige serie artikelen over de 604. 

Met pensioen: de Citroen SM

In Nederland kennen we hem uiteraard als de auto van Johan Cruyff. Ondanks die bekendheid verdween de Citroen SM in 1975 ook in ons land vrijwel geruisloos uit de showrooms, net als overal ter wereld. Daarmee kwam een eind aan een heel mooie, bewonderenswaardig afwijkende auto die slechts 5 jaar op de markt was. Een auto die ook nu nog altijd alle aandacht trekt. 

De SM was bedoeld als de TGV / Concorde voor de Autoroute. En dat maakte hij ook waar. Je kon er urenlang hoge en tegenwoordig hoogst illegale snelheden mee rijden, in ongeëvenaard comfort. Van Parijs naar de Cote d’Azur met 200 per uur. Er is veel geroddeld over de onbetrouwbaarheid van de SM. We gebruiken het woord ‘roddel’ omdat SM’s vandaag de dag tot de betrouwbaarste klassiekers behoren. Wie het onderhoud bijhoudt, de Maserati-motor voorziet van de essentiële upgrades én de auto gewoon gebruikt, heeft er weinig zorgen aan.

De excentrieke en soms bizarre beslissingen rond de Citroen SM leveren prachtig leesvoer op. Onze leestip voor het nieuwe jaar is daarom: het boek ‘Accidental Death Of An Icon’ van Stuart Ager.

We wensen je een heel goed 2025! En ongeacht de leeftijd van je klassieker - we kijken graag naar de mogelijkheden als je hem wilt verzekeren. 

Afbeelding: Wikipedia